Czym jest i jak działa dieta ketogenna?
Zapewne niejednokrotnie słyszałaś, że podstawowe źródło energii dla organizmu stanowią węglowodany lub glukoza. Jak się okazuje, istnieje też alternatywne paliwo, które może być używane przez komórki do zasilania podstawowych funkcji życiowych. Ciała ketonowe, bo o nich mowa, powstają w trakcie metabolizmu zachodzącego w organizmie. Wyróżnia się trzy podstawowe rodzaje ciał ketonowych, do których należą:
- aceton,
- kwas acetylooctowy,
- kwas β-hydroksymasłowy.
Być może nie zdajesz sobie sprawy, ale każdemu z nas na jakimś etapie życia zdarza się mieć określoną liczbę ketonów. Większość ludzi jednak nie wchodzi w stan stałej ketozy, ponieważ w ich jadłospisie przeważają węglowodany. Mianem ketozy określa się stan, w którym ilość ketonów wynosi powyżej 0,5 milimola na litr. Polega on na obniżeniu poziomu glukozy i insuliny we krwi oraz zredukowaniu zapasów glikogenu. Rezultatem takiego działania jest zwiększone uwalnianie tłuszczu, który zaczyna być traktowany przez organizm jako paliwo. W tym miejscu warto jednak zaznaczyć, że wprowadzenie takiego stanu jest możliwe wyłącznie po konsultacji z lekarzem i w dużej mierze zależy od stanu zdrowia organizmu. Wdrażanie go samodzielnie może przynieść więcej szkody niż pożytku.
Polecamy: Dieta keto w pracy – jakie keto posiłki wybrać do biura?
Kto powinien stosować dietę wysokotłuszczową? Czy dieta keto to odpowiedni sposób żywienia dla każdego?
Prawidłowo ułożona dieta ketogeniczna (z j. ang. the ketogenic diet) to dieta, która jest bogata w tłuszcze i uboga w węglowodany. Jak już wyżej wspomnieliśmy, jej głównym celem jest wprowadzenie organizmu w stan, w którym energia jest pozyskiwana nie z cukru, ale z tłuszczu nagromadzonego w tkankach. To oznacza, że organizm zamiast gromadzić tkankę tłuszczową, zaczyna ją spalać, co przekłada się na redukcję masy ciała. Dzięki temu dochodzi do stabilizacji poziomu cukru we krwi oraz do usunięcia nadmiaru zgromadzonej wody.
Liczne badania kliniczne wskazują, że dieta bogata w tłuszcze ma korzystny wpływ na zdrowie. Z tego względu ten sposób żywienia coraz częściej jest stosowany nie tylko przez osoby z nadwagą i otyłością. Na przejście na dietę ketogenną decydują się pacjenci z cukrzycą, chorobą Alzheimera, padaczką, stwardnieniem rozsianym i innymi schorzeniami neurologicznymi. Dieta niskowęglowodanowa pozwala m.in. poprawić parametry profilu lipidowego, uregulować apetyt oraz zmniejszyć stres oksydacyjny.
Przeciwwskazaniem do stosowania diety ketogenicznej są choroby trzustki, wątroby, nerek oraz cukrzyca typu I. Ważnym etapem wdrażania tego sposobu żywienia jest adaptacja, która zwykle trwa od 2 do 4 tygodni. W tym czasie organizm uczy się korzystać z produktów przemiany kwasów tłuszczowych zamiast glukozy.
W jaki sposób dieta ketogeniczna wpływa na płodność, hormony i planowanie ciąży?
Do tej pory nie udało się jednoznacznie stwierdzić, czy dieta ketogenna ma wpływ na płodność i ułatwia zajście w ciążę. Zaobserwowano natomiast, że ten sposób odżywiania może prowadzić do zmian w obrębie gospodarki hormonalnej i wspierać leczenie niektórych chorób takich jak np. zespół policystycznych jajników. Badania wykazały, że pod wpływem diety keto większość kobiet zmagających się z tym schorzeniem zredukowała masę ciała, unormowała poziom cukru we krwi oraz zniwelowała stany zapalne występujące w organizmie. To dość istotna wiadomość w kontekście starań o dziecko.
W tym miejscu warto podkreślić, że dieta ketogeniczna to dieta eliminacyjna, a ograniczenie spożycia niektórych składników odżywczych może mieć niekorzystny wpływ na rozrodczość i przebieg ciąży. Dlatego zaleca się, aby kobiety, które chcą przejść na ten model odżywiania, skonsultowały się z lekarzem i wykonały wcześniej badania obejmujące morfologię, poziom żelaza, ferrytyny, witamin z grupy B. W ten sposób można wykluczyć ewentualne przeciwwskazania do wdrożenia tego sposobu żywienia.
Nie jest prawdą, że dieta ketogenna leczy niepłodność. Może natomiast wspierać prawidłowe funkcjonowanie układu rozrodczego poprzez redukcję masy ciała oraz zmniejszenie insulinooporności, która często wiąże się z występowaniem cykli bezowulacyjnych uniemożliwiających zapłodnienie.
Dieta ketogeniczna w ciąży – czy stan ketozy jest bezpieczny dla kobiet w ciąży? Czy dieta keto dostarczy organizmowi wszystkich witamin i składników mineralnych?
Wiele kobiet prowadzących zdrowy styl życia zastanawia się, czy dieto keto w ciąży stanowi dobre rozwiązanie. Nie brakuje też kobiet ciężarnych, które zadają sobie pytanie, czy dieta ketogenna dostarcza wszystkich potrzebnych składników, których deficyt w menu może skutkować nieprawidłowym przebiegiem ciąży. Jak się okazuje, w tej kwestii również potrzebne są dalsze badania, gdyż do tej pory nie udało się jednoznacznie stwierdzić, czy ten sposób żywienia może mieć wpływ na zdrowie dziecka i mamy.
W czasie ciąży warto jak najlepiej zadbać o swój organizm. W menu kobiet ciężarnych nie może zabraknąć warzyw, owoców, ryb, nabiału, a także pełnoziarnistych produktów zbożowych, które są cennym źródłem błonnika pokarmowego. Bardzo ważna jest też odpowiednia ilość witamin i składników mineralnych, które przyczyniają się do wzrostu tkanek matczynych i pomagają w prawidłowej produkcji hormonów. Chociaż wykorzystanie diety ketogenicznej jest bardzo szerokie, jej stosowanie jest uzasadnione jedynie w określonych przypadkach. Stąd też w okresie ciąży bardzo ważne jest, aby stosować możliwie jak najbardziej zbilansowany sposób żywienia.
Czy istnieją jakieś zagrożenia związane z dietą keto w ciąży?
Okres ciąży to wyjątkowy czas w życiu przyszłej mamy. Od samego początku po zapłodnieniu wzrasta zapotrzebowanie na składniki odżywcze oraz na witaminy, zwłaszcza takie jak kwas foliowy oraz witamina D. Z tego względu bardzo ważna jest dbanie o wysoką podaż produktów bogatych w te substancje. Dieta ketogenna nie dostarcza m.in. odpowiedniej ilości wapnia i cholekalcyferolu, a związki te mają istotne znaczenie w kontekście prawidłowego rozwoju płodu. Ich niedobór może skutkować niedokrwistością mamy oraz nieprawidłową gęstością kostną u noworodka.
Zwiększenie podaży tłuszczów w diecie może też wiązać się z zaburzeniami lipidogramu oraz nieprzyjemnymi dolegliwościami ze strony układu pokarmowego takimi jak wzdęcia, nudności, wymioty, refluks, zaparcia. Szczególnie niebezpieczne jest stosowanie jadłospisu ketogenicznego na własną rękę i bez wcześniejszego wykonania odpowiednich badań. Niewłaściwie poprowadzona dieta może przyczynić się do zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej, niedocukrzenia, a nawet doprowadzić do uszkodzenia nerek czy wątroby. Z tego względu nie zaleca się jej stosować w ciąży.
Zastanawiasz się nad ograniczeniem spożycia węglowodanów i stosowaniem diety ketogenicznej? Zamów catering dietetyczny i przekonaj się, czy to odpowiednia opcja dla Ciebie!
Niezależnie od tego, czy zmagasz się z zespołem policystycznych jajników, czy zależy Ci na zrzuceniu zbędnych kilogramów, zbilansowana dieta ketogeniczna może okazać się odpowiednim rozwiązaniem dla Ciebie. Nie zaleca się jednak wprowadzania jej zasad w życie na własną rękę. Jeśli chcesz przekonać się, czy ten sposób odżywiania przyniesie Ci oczekiwane korzyści, możesz zdecydować się na korzystanie z cateringu dietetycznego. Pudełkowa dieta ketogenna stosowana zgodnie z zaleceniami dietetyka dostarczy organizmowi niezbędnych składników i z pewnością nie zaszkodzi Twojemu zdrowiu – wręcz przeciwnie przyniesie szereg korzyści!
